A hematoloxía é unha especialidade mixta que integra aspectos de laboratorio, aspectos clínicos e de hemoterapia; a integración destes tres aspectos é valor da especialidade.

O Servizo de Hematoloxía e Hemoterapia da Área Sanitaria de Pontevedra e O Salnés (ASPS) desenvolve a súa actividade no Complexo Hospitalario Universitario de Pontevedra, que está composto polo Hospital Montecelo, Hospital Provincial e Hospital Público do Salnés.

A actividade do Servizo de Hematoloxía é fundamentalmente asistencial. Esta actividade engloba o diagnóstico, desde os aspectos de laboratorio e clínicos, e o tratamento dos procesos hematolóxicos e oncohematolóxicos. Dentro da estrutura hospitalaria, é un servizo central ou servizo básico que lles dá asistencia ao resto dos servizos hospitalarios. Ademais, desenvolvemos actividade de docencia pre e posgrao e actividade investigadora.

Contamos cun equipo de especialistas en hematoloxía e hemoterapia, persoal de enfermería, TCAE (técnicos de coidados auxiliares de enfermería), persoal técnico de laboratorio e administrativos amplamente cualificados para darlle unha atención de máxima calidade ao paciente hematolóxico.

O noso labor engloba:

Labor asistencial: impartimos asistencia sanitaria na Área Sanitaria de Pontevedra e O Salnés a pacientes en réxime ambulatorio, aos hospitalizados e aos pacientes do hospital de día mediante:

• Diagnóstico de alteracións hematolóxicas
• Tratamento de enfermidades hematolóxicas
• Indicación de transfusión de hemoderivados
• Atención ao paciente anticoagulado
• Diagnóstico e atención do paciente con alteracións da hemostasia
• Realización dos estudos de hematimetría e coagulación da área sanitaria
• Resolución de interconsultas procedentes doutros servizos hospitalarios

Actividade docente: impartimos docencia pregrao, posgrao e formación de residentes da especialidade. Estamos acreditados pola Comisión Nacional da Especialidade para a formación de especialistas en hematoloxía e hemoterapia.

Actividade investigadora, mediante a participación en grupos de traballo a nivel nacional e ensaios clínicos.

A filosofía do servizo pódese resumir tendo en conta a misión, a visión e os valores.

Misión:

A nosa misión é a asistencia especializada, integral e personalizada para o diagnóstico e tratamento dos pacientes con procesos hematolóxicos na Área Sanitaria de Pontevedra e O Salnés, asegurando unha atención de máxima calidade, a satisfacción do paciente e o aproveitamento dos recursos.

Visión:

• Atención sanitaria baseada nos niveis de excelencia asistencial, docente e investigadora.
• Busca de formas de xestión máis eficaces e eficientes.
• Coordinación con outras especialidades e con atención primaria para un enfoque completo do paciente.

Valores:

• Vocación, compromiso ético e dedicación.
• Capacidade profesional, experiencia, calidade humana e traballo en equipo.
• Busca da excelencia e a mellora continua da calidade asistencial.
• Compromiso co sistema sanitario público.
• Afán de superación e innovación.
• Uso adecuado dos recursos e da innovación tecnolóxica.
• Satisfacción na atención aos pacientes.

Organigrama:

O Servizo de Hematoloxía-Hemoterapia distribúese en tres áreas ou unidades funcionais:

• Unidade clínica
• Unidade de diagnóstico
• Servizo de Transfusión (ST)

 

• Hospital Montecelo
• Hospital Provincial
• Hospital Público do Salnés

Hospital Montecelo

• Hospitalización: planta 6.ª impar
• Hospital de día: planta 1.ª
• Consultas externas:
• Planta 0 - porta 9. Teléfono 986 800 064
• Planta 0 - porta 10. Teléfono 986 800 329
• Consulta de coagulación e SINTROM®:
• Servizo de Transfusión: planta 1.ª
• Laboratorio de hematoloxía: planta 1ª
• Teléfonos das secretarías do Hospital Montecelo:
• Secretaría do Servizo de Transfusión: 986 800 593
• Secretaría do Hospital de día: 986 800 142
• Secretaría do laboratorio: 986 800 039

Hospital Provincial

• Servizo de Transfusión: planta S-1

Hospital Público do Salnés

• Laboratorio de hematoloxía e Servizo de Transfusión: planta 0
• Consulta de hematoloxía: planta 0, consulta 2
• Secretaría de hematoloxía: 986 568 047

OFERTA ASISTENCIAL

No Servizo de Hematoloxía do Complexo Hospitalario Universitario de Pontevedra dispoñemos da seguinte oferta asistencial:

1. Atención do paciente con enfermidades oncohematolóxicas:
• Leucemias agudas
• Linfomas Hodgkin, non Hodgkin e outras síndromes linfoproliferativos crónicos
• Neoplasias mieloproliferativas
• Síndromes mielodisplásicos
• Mielomas e gammapatías monoclonais
• Mastocitoses
• Neoplasias histocitarias
2. Atención do paciente con enfermidades hematolóxicas non oncolóxicas:
• Patoloxía asociada a insuficiencia medular: anemias aplásicas e outras
• Alteracións da serie plaquetar: trombocitopenias
• Alteracións da serie vermella: anemias
• Alteracións da serie leucocitaria
3. Alteracións da hemostasia e trombose:
• Alteracións conxénitas e adquiridas da hemostasia
• Anticoagulación
• Trombofilia
4. Métodos diagnósticos:
• Exame morfolóxico de sangue periférico
• Aspirado de medula ósea
• Biopsia de medula ósea
• Citometría de fluxo
5. Procesos terapéuticos:
• Quimioterapia
• Inmunoterapia
• Transplante autólogo de proxenitores hematopoiéticos
• Tratamento inmunosupresor
• Hemoterapia: terapia sustitutiva con compoñentes sanguíneos
• Áferesis de stem cell
• Recambios plamáticos
• Tratamento substitutivo con factores de coagulación

Unidade de clínica

A nosa carteira de servizos na área clínica é ampla. Practicamente todos os pacientes con enfermidades hematolóxicas poden ser atendidos no noso centro, incluíndo todas as enfermidades oncohematolóxicas e o autotransplante, fóra daqueles que precisen alotransplante de medula ósea, que deberán ser derivados ao centro de referencia.

1. Hospitalización
• Estudo e tratamento de hemopatías malignas
• Tratamento da neutropenia febril
• Tratamento da aplasia posquimioterapia
• Tratamento das posibles complicacións que poidan presentarse durante o proceso asistencial (renais, pulmonares, cardíacas…)
• Terapia paliativa da enfermidade hematolóxica avanzada
• Transplante autólogo de sangue periférico
• Administración de hemoderivados
• Infusión de células nai hematopoiéticas
• Administración de quimioterapia e inmunoterapia intravenosa, subcutánea ou oral
• Administración de quimioterapia intratecal
• Administración de fármacos antimicrobianos
• Coidado de catéteres centrais e reservorios
• Punción lumbar
• Coidados de enfermería necesarios para a adecuada atención do paciente
• Servizos hostaleiros básicos directamente relacionados coa propia hospitalización
• Información á alta, con instrucións para o correcto seguimento do tratamento e establecemento dos mecanismos que aseguren a continuidade e seguridade da atención e os coidados
2. Consulta externa:
• Valoración inicial do paciente
• Indicación e realización de exames e procedementos diagnósticos
• Indicación, realización e seguimento dos tratamentos ou procedementos terapéuticos
• Estudo, tratamento e seguimento da patoloxía hematolóxica benigna e neoplasias hematolóxicas
• Consulta de pretransplante
• Seguimento postransplante aloxénico, tras a alta do centro de referencia
• Informe á alta, contendo información diagnóstica e dos procedementos realizados para facilitar o correcto seguimento do paciente e a continuidade e a seguridade da atención e dos coidados
3. Hospital de día:
• Valoración inicial do paciente
• Realización e seguimento de tratamentos e procedementos terapéuticos
• Administración de hemoderivados
• Administración de quimioterapia e inmunoterapia intravenosa, subcutánea e intratecal
• Administración de ferro intravenoso
• Administración de fármacos antimicrobianos
• Coidado de catéteres centrais e reservorios, coidados de PIK
• Extracción de analíticas
• Flebotomías
• Punción lumbar e tratamento intratecal
• Administración de factores de coagulación
• Coidados de enfermería necesarios para a adecuada atención do paciente do Hospital de día

UNIDADE DE DIAGNÓSTICO

1. Hematimetría:
• Hemograma e reconto diferencial automatizado
• Extensión e valoración de frotis de sangue periférica
• Reconto de reticulocitos
• Reconto automático de plaquetas en citrato
• Velocidade de sedimentación globular
2. Citomorfoloxía:
• Exame morfolóxico de sangue periférico, aspirado de medula ósea e biopsia de medula ósea
• Técnicas citoquímicas
3. Citometría de fluxo (CMF):
• Screening diagnóstico fenotípico
• Inmunofenotipo completo en procesos hematolóxicos
• Estudos de enfermidade mínima residual mediante (non dispoñible en todos os procesos) screening HPN.
• CMF en fluídos (LCR, pleural, ascítico) e tecidos sólidos (adenopatías, bazo, outros)
• Subpoboacións linfocitarias (en sangue periférico ou BAL)
• Técnica EMA para estudo por CMF de microesferocitose hereditaria
4. Estudos de citoxenética, FISH e bioloxía molecular (laboratorio externo)
5. Eritropatoloxía:
• Test de Storch
• Resistencia globular osmótica
• Realización de test acantocitose

UNIDADE DE HEMOSTASIA E COAGULACIÓN

1. Estudos básicos de coagulación
2. Dímero D
3. Estudos de hemostasia primaria: tempo de hemorraxia. PFA 100, coláxeno/ADp e coláxeno/EPI
4. Test HIT (test rápido para descartar TIH)
5. Estudos especiais de diátese hemorráxica: factores de coagulación. Titulación inhibidor de F VIII e IX. Agregación plaquetaria
6. Estudos especiais de enfermidade tromboembólica / estudo de trombofilia:
• Anticoagulante lúpico
• ATII funcional
• Proteína C funcional
• Proteína S funcional
• Resistencia a proteína C activada
7. Probas funcionais: resposta a desmopresina
8. Atención ao paciente anticoagulado ambulatorio e hospitalizado

SERVIZO DE TRANSFUSIÓN

1. Determinación de grupos sanguíneos
2. Escrutinio e identificación de anticorpos irregulares
3. Inmunofenotipado de hemacias
4. Estudo de crioaglutininas
5. Probas diagnósticas específicas:
• Estudo e seguimento de embarazadas sensibilizadas
• Estudo da enfermidade hemolítica do acabado de nacer
6. Estudo de hemólise inmune:
• Proba de antiglobulina directa e indirecta
• Identificación e rango térmico de crioaglutininas
• Estudo de eluído
• Titulación de autoanticorpos fríos e quentes
• Test de Donath-Landsteiner
7. Detección de anticorpos / complexos inmunes inducidos por fármacos
8. Hemoterapia:
• Recepción, rexistro e almacenamento de compoñentes sanguíneos, garantindo a trazabilidade das unidades
• Mantemento dunha reserva de produtos de uso habitual (eritrocitos, plasma, plaquetas). Dispoñibilidade doutros produtos "especiais" ou sometidos a determinadas modificacións, que deben ser solicitados, polo menos, con 24 horas de antelación
• Probas cruzadas de compatibilidade de doante-receptor previas a unha transfusión
• Escrutinio de anticorpos irregulares
• Administración e seguimento da transfusión
• Resposta automática ante algunhas situacións clínicas (probas cruzadas positivas, reacción transfusional, peticións de extrema urxencia, solicitudes con cantidades inusuais ou fóra de indicación…)
• Estudo de reacción transfusional: estudo e comunicación de efecto adverso ao Programa Estatal de Hemovixilancia
• Programa de autotransfusión
• Aférese stem-cell
• Plasmaféreses terapéuticas

Actividade docente

O servizo está acreditado pola Comisión Nacional da Especialidade desde o ano 2009 para a formación de especialistas en hematoloxía-hemoterapia vía MIR.

Realización de actividade docente de formación pregrao para alumnado de medicina.

Realización de sesións clínicas semanalmente e participación na sesión xeral do hospital.

Asistencia e relatorios en congresos, tanto de forma presencial como online.

Actividade investigadora

Participación en grupos cooperativos e de traballo da SEHH:

• PETHEMA, Programa Español de Tratamentos en Hematoloxía
• GESMD, Grupo Español de Síndromes Mielodisplásicos
• XEL/TAMO, Grupo Español de Linfomas e Transplante de Médula Ósea
• GEM, Grupo Español de Mieloma

Participación en ensaios clínicos, rexistros, estudos prospectivos en diferentes patoloxías:

• Leucemias mieloides agudas
• Mieloma múltiple
• Leucemia linfática crónica
• Mastocitose
• DOAC

O noso laboratorio de hematoloxía dispón do Certificado de Sistema de Calidade AENOR conforme coa normativa ISO 9001:2015 desde o ano 2005.

Asociacións de pacientes e outras páxinas de interese:

AECC: Asociación Española contra el Cancer

AEAL: Asociación Española de Afectados por Linfoma, Leucemia y Mieloma

REDMO: Registro de donantes de médula ósea

Fundación Internacional José Carreras

Sociedad Española de Hematología y Hemoterapia

NIH en español. Biblioteca Nacional de Medicina de EE. UU.

Axencia galega de sangue, órganos e tecidos​​​​​